Eleni Aroni PsyT & Coach

Πέντε βήματα προς την Ελευθερία

BY ELENI ARONI

Η Dr.Elisabeth Lukas, μια από τις κορυφαίες θεραπεύτριες της Λογοθεραπείας- Υπαρξιακής Ψυχοθεραπείας, στο βιβλίο της: “The Therapist and the Soul – Απο την Μοίρα στην Ελευθερία” αναφέρεται σε μια διαδικασία που ανέπτυξε αποτυπώνοντας τα πέντε στάδια – βήματα μιας ιδανικής ανταπόκρισης σε καταστάσεις της ζωής, που μπορούν να φέρουν μια εποικοδομητική, αναθεωρημένη σκέψη σχετικά με μια κατάσταση.
Τα στάδια καθοδηγούν το άτομο να κινηθεί πέρα από την περιοχή της Μοίρας προς την περιοχή της Ελευθερίας.
Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό να διαχωρίσει το άτομο τις δύο περιοχές μεταξύ τους και να συγκεντρωθεί στην περιοχή Ελευθερίας που του είναι διαθέσιμη.
Τα άτομα που το κάνουν αυτό έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα σε σχέση με τα άτομα που δεν το κάνουν.
Αυτοί που κοιτούν τις συνθήκες ως μοίρα  κοιτούν το κενό.
Κατοικούν σε ένα κόσμο που είναι ερμητικά κλειστός και μέσα σε αυτόν δεν υπάρχει τίποτα να αφαιρέσουν, τίποτα να αλλάξουν.
Από την άλλη πλευρά, αυτοί που στρέφονται προς την περιοχή της ελευθερίας, όσο μικρή και αν φαίνεται να είναι, βλέπουν τις πολλές δυνατότητες μιας κατάστασης και μεταξύ αυτών εκείνη την δυνατότητα που έχει το περισσότερο νόημα.
Κινούμενοι μέσα από αυτά τα 5 στάδια, συναντάμε την συνείδηση μας ή “το όργανο νοήματος” όπως ονομάζει ο Βίκτωρ Φράνκλ την συνείδηση.
Η συνείδηση μας, μας βοηθά να βρούμε την επιλογή με το περισσότερο νόημα μεταξύ των πολλών επιλογών που είναι παρούσες στην περιοχή της ελευθερίας μας.
Το πραγματικό πλεονέκτημα αυτών των ατόμων που πρωταρχικά αντιλαμβάνονται την περιοχή της ελευθερίας τους, είναι ότι έχουν την πιθανότητα να νιώσουν ικανοποίηση.
Γιατί όταν μπορούμε να πούμε ότι κάναμε ότι ήταν δυνατόν μέσα στην περιοχή της ελευθερίας μας, ειδικά αυτό που έβγαζε νόημα για εμάς τότε αυτό “είναι καλό.”
Τότε μπορούμε να νιώσουμε ικανοποιημένοι, ανεξάρτητα από το πως η μοίρα φαίνεται στο παρόν.
Το συναίσθημα “αυτό είναι καλό” στην τελική ανάλυση είναι η επίγνωση ότι “έκανα ότι ήταν δυνατόν και είχε νόημα.”
Δεν αποκτάμε αυτή την επίγνωση αν τα μάτια μας κοιτούν τις συνθήκες της μοίρας,  γιατί η μοίρα πάντα θα μας δίνει ένα λόγο να είμαστε δυσαρεστημένοι με το ένα ή το άλλο. (σελ. 222)

1. Τι είναι το πρόβλημα μου?
Ένα πρόβλημα είναι στην πραγματικότητα πάντα ένα συναισθηματικό πρόβλημα προκαλούμενο από θλίψη, φόβο, θυμό, επιθυμία, απογοήτευση ή άλλη κρίση.
Είναι το συναίσθημα που σχετίζεται με την πραγματική κατάσταση, και όχι καθαυτή η κατάσταση, που προκαλεί το πρόβλημα. Για παράδειγμα, αν έχεις χωρίσει και σκεφτείς: “Τέλεια! Απαλλάχτηκα από τον σύντροφο μου”, τότε το διαζύγιο δεν είναι το πρόβλημα. Γίνεται πρόβλημα όταν μετανιώνεις που έχασες το άλλο άτομο, ή όταν δεν αντέχεις την μοναχικότητα, ή όταν μισείς το άλλο άτομο. Αντίστοιχα, όταν χάσεις την δουλεία σου και σκεφτείς: “Μπορώ επιτέλους να ανασάνω!” τότε η ανεργία δεν είναι το πρόβλημα. Γίνεται το πρόβλημα όταν νιώθεις  μειονεκτικά, φόβο για το μέλλον, κ.α.
Το πρώτο στάδιο είναι σαν να στέκεσαι εμπρός από ένα Στοπ, το οποίο είναι το συναισθηματικό εμπόδιο που κρατάει το άτομο πίσω, στο μονοπάτι της ζωής του. Για να προχωρήσεις εμπρός, είναι απαραίτητο να διακρίνεις, να ξεχωρίσεις το πρόβλημα.
2. Που είναι η περιοχή της ελευθερίας μου?
Μετά την αποσαφήνιση του προβλήματος, επιτρέπετε την πνευματική διάσταση να σας διαπεράσει. Αυτή η πνευματική διάσταση πηγαίνει πέρα από όλα Στοπ και τα εμπόδια και επιτρέπει μια συγκεκριμένη περιοχή ελευθερίας συμπεριφοράς προς το πρόβλημα, προς τα συναισθήματα και προς την δεδομένη κατάσταση. “Που είναι η περιοχή της ελευθερίας μου?”
Όσοι ψάχνουν την ελευθερία τους θα την βρουν.
3. Ποιες είναι οι πιθανές επιλογές μου?
Όταν τα άτομα βρουν την ελευθερία τους, έχουν πολλές πιθανότητες απλωμένες μπροστά τους. Αυτή η ερώτηση αφορά αυτές τις πιθανότητες. Το συναίσθημα δεν καθορίζει πλέον το θέμα. Εδώ η αντίληψη έχει τον λόγο, και η αντίληψη διαθέτει πλούτο ιδεών, ελευθερώνοντας όλη την δημιουργικότητα μας. Όταν εξερευνούμε τις πιθανές επιλογές, θα βρούμε πολλές περισσότερες από ότι περιμέναμε ακόμα και σε δύσκολες καταστάσεις ζωής.
Αλλά γνωρίζοντας τις διάφορες πιθανές επιλογές δεν είναι αρκετό.
4. Ποια επιλογή βγάζει το περισσότερο νόημα?
Η πνευματική μας διάσταση πρέπει να υψώσει τη φωνή της, την φωνή της συνείδησης ως το ανθρώπινο “όργανο της αίσθησης”, της αίσθησης του νοήματος.
Είναι εύκολο στο συναίσθημα ή στην αντίληψη να κάνει την λάθος επιλογή, μια επιλογή ενάντια στο νόημα.
Αυτό θα συνέβαινε αν τα συναισθήματα διαλέγουν με βάσει να “αντιδράσουν”, ή αν η  αντίληψη διαλέγει με βάσει το μεγαλύτερο όφελος για εμάς, με βάσει του τυφλού υπολογισμού χωρίς αναφορά στις αξίες μας.
Η συνείδηση, όμως είναι υπερβατική.
Επιτρέπει να σηκωθούμε ψηλότερα, να δούμε τον κόσμο που ζούμε και να δούμε το “ένα σωστό πράγμα που χρειάζεται να κάνουμε” στο εδώ και τώρα.
Μόνο η συνείδηση μας μπορεί να νιώσει πιο είναι το πιο σωστό πράγμα, πια επιλογή έχει το υψηλότερο νόημα από όλες τις άλλες.
5. Θέλω να κάνω πραγματικότητα αυτήν την επιλογή!
Όταν γνωρίζουμε, τότε υπάρχει μόνο μια επιλογή: να ακολουθήσουμε την συνείδηση μας με την πρόθεση να κάνουμε πραγματικότητα αυτό που ξέρουμε.
Μπορεί να αναρωτηθείτε αν το αρχικό πρόβλημα έχει λυθεί. Σίγουρα δεν είναι το ίδιο πρόβλημα που ήταν στην αρχή.
Οι άνθρωποι που έχουν ακολουθήσει εσωτερικά τα 5 στάδια, έχουν αφήσει πίσω τους τα Στοπ.
Μπορεί να υποφέρουν κάπως συναισθηματικά, αλλά γνωρίζουν που οφείλουν να πάνε και το μονοπάτι τους είναι ανοικτό.
Ελίζαμπεθ Λουκάς – Ο θεραπευτής και η Ψυχή (σελ.223-226)
Θα ήθελα να προσθέσω ένα επιπλέον κίνητρο για εσάς, τους αναγνώστες, ώστε να χρησιμοποιήσετε την διαδικασία των 5 σταδίων – βημάτων προς την περιοχή της προσωπικής σας ελευθερίας.
Όταν με κάποιο τρόπο είμαστε “κολλημένοι”, έχουμε χάσει την επαφή με την πραγματικότητα.
Η Πραγματικότητα στην απεραντοσύνη της, είναι πάντα μια επεκτατική διάσταση, μια διάσταση που την καθορίζει η διεύρυνση.
Παρατηρήστε την Φύση και θα το επαληθεύσετε με τα δικά σας μάτια.
Προς αυτήν την διεύρυνση της Πραγματικότητας χρειάζεται να προσανατολιστούμε σε καταστάσεις κρίσης.
Τα παραπάνω 5 στάδια – βήματα μας υποστηρίζουν και μας καθοδηγούν προς την Πραγματικότητα.
Μια Πραγματικότητα σε συνεχή διεύρυνση, που τα αγκαλιάζει όλα, όπου αόρατες δυνάμεις μεσολαβούν για εμάς προς ένα Μονοπάτι Ζωής με Νόημα.

Προηγούμενο Άρθρο:

Σχέσεις & Διαίσθηση

Επόμενο Άρθρο:

Μία Λέξη